Trends: terugblik DDW

De dertiende Dutch Design Week trok meer dan 250.000 bezoekers. Op meer dan 80 locaties lieten ongeveer 2200 designers hun werk zien. De aantallen zijn zeker indrukwekkend. Thema dit jaar was Up. En dat klopt wat mij betreft wel met de sfeer: overal trof ik enthousiaste mensen en zag ik intelligente plannen vanuit een optimistisch toekomstbeeld. In deze overdonderende hoeveelheid activiteiten en tentoonstellingen vallen mij een aantal trends op.

New collaborations

Op de DDW zag ik veel design dat gemaakt is in een samenwerking van verschillende partijen. Designers, producenten, universiteiten en overheid bijvoorbeeld. De resultaten zijn veelal vernieuwend en praktisch, soms zelfs grootschalig. De smart highway, ontwikkeld door Studio Roosegaarde en betonproducent Heijmans is een bekend voorbeeld, maar er zijn er vele.

Maar niet alleen de resultaten zijn vernieuwend, juist de manier waarop deze partijen met elkaar werken is vaak erg innovatief. Mensen en organisaties moeten in dit soort samenwerkingen elkaars taal leren spreken, hun posities loslaten en co-creatie actief handen en voeten geven. Manieren van werken die tientallen jaren vertrouwd waren, maken plaats voor experimenten. Leeftijd en senioriteit hebben in dit soort samenwerking vaak niet het gewicht van pakweg 10 jaar geleden. Een interessante en spannende trend!

 

Hidden technology

Technologische ontwikkelingen zijn steeds lastiger aan de buitenkant te herkennen. Gadgets en zwarte plastic apparaten met veel knoppen zijn amper meer te vinden. Kleine en intelligente high tech zit verwerkt achter zachte stof of tactiele user interfaces. Technologie is steeds meer gericht op de gebruiker, en hoe deze in de wereld werkt en leeft. De techniek is niet meer het uitgangspunt bij de vormgeving van producten. Het ontwerpproces is inmiddels echt omgedraaid: eerst de mens en zijn behoeften, daarna pas het product.

 

Material sense

Grondstofschaarste en duurzaamheidsvraagstukken zorgen ervoor dat steeds creatiever over grondstoffen wordt nagedacht. Designers ontwikkelen en experimenteren volop met natuurlijke materialen die misschien wat ouderwets aandoen zoals mais, planten en granen. Insecten, de keiharde overlevers van alle milieuproblemen, worden onderzocht als grondstof voor voedsel en producten. Veel daarvan is nog in de experimentele fase en lijkt kleinschalig en soms wat kneuterig, maar heeft enorme groeipotentie. Ontwerpers zijn ook volop bezig met te kijken naar de mogelijkheden voor 3d printen, geavanceerde recyclebare plastics en bouwmaterialen. Met name voor de maakindustrie is lange termijn oriëntatie op de beschikbaarheid van grondstoffen noodzakelijk.

 

Inward movement

Nadat ontwikkelingen de laatste jaren voor een groot deel gericht waren op verbinden en contact maken, zie ik nu een kentering. Van veel ontwerpen op de DDW was de essentie dat mensen zich meer naar binnen keren, en juist minder prikkels willen ervaren. Het is een trend die ik ook op andere plaatsen in mijn werk zie: er is meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en innerlijk groei. Rust en inkeer zijn trefwoorden. De enorme beweging naar buiten die we als samenleving hebben gemaakt, lijkt op een hoogtepunt of net daar voorbij. Maar bij die inkeer spelen design en techniek alweer een grote rol.

 

Disruptive design

Met al die esthetiek, pragmatiek en duurzaamheid ligt zelfingenomenheid op de loer. Niks zo dodelijk voor creativiteit en innovatie als dat. Designers hebben soms de neiging zichzelf iets te serieus te nemen en het succes van de DDW draagt daar zeker aan bij. Enige relativering is wat mij betreft op zijn plaats. Ik zie steeds vaker ontwerpers die met veel plezier tegen heilige huisjes trappen, schaamteloos dromen zonder enig praktische relevantie, erg smerige en weerzinwekkende ontwerpen maken of op het eerste gezicht platte lol hebben. Dit is design waar bezoekers van de DDW bij staan en boos worden en zeggen dat hun kind dat ook kan. Nog beter is als kijkers roepen dat dit geen design is. Disruptive design is broodnodig. Het brengt lichtheid en maakt radicale groeisprongen mogelijk.

 

Heb je vragen over de ontwikkelingen die van belang zijn voor jouw specifieke branche, dan hoor ik dat graag.

Het ontwerp op de foto is van Lucas Munoz: www.lucasmunoz.com